Yeni Yapı Denetim Kuralları Muğla’da Uygulamada: 15 Yıl İçinde Yıkılan Binalarda Ağır Yaptırımlar Geliyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği”, “Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliği”nde yapılan değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yapılan düzenlemeyle birlikte yapı denetim kuruluşlarından alınan teminatlara dair esaslar da güncellendi. Daha önce yalnızca Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) üzerinden belirlenen teminat miktarları, 2026 itibarıyla TÜFE ile ÜFE’nin ortalaması dikkate alınarak hesaplanacak.
500 m² Altındaki Binalarda Denetim Kolaylığı
Yapı inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar ile kalan inşaat alanı bu büyüklükte olan projeler, Bakanlığın Elektronik Dağıtım Sistemi kapsamı dışına çıkarıldı. Böylece yapı sahipleri, sistemin atadığı kuruluş yerine istedikleri yapı denetim firmasıyla doğrudan sözleşme yapabilecek.
Ayrıca, inşaatı tamamlanmış ancak yapı kullanım belgesi almakta zorluk yaşayan 500 metrekare altındaki yapıların sahipleri de bu değişiklik sayesinde denetim hizmetine daha kolay erişebilecek. Bu tür yapılar için vatandaşların seçeceği yapı denetim kuruluşlarıyla yüzde 1,75 ila yüzde 3,50 arasında bir oranla hizmet bedeli üzerinden anlaşma yapılabilecek.
Güçlendirme çalışmalarında ise denetim bedeli, binanın tümü için hesaplanan tutarın en az yüzde 25’i oranında olacak.
İnşaata 3 Ayda Başlanmazsa Sözleşme İptal Edilebilecek
Yönetmelikte yapılan bir diğer değişiklikle birlikte, yapı denetim kuruluşlarının sözleşme fesih hakları da genişletildi. Daha önce inşaata 6 ay içinde başlanmaması halinde geçerli olan fesih hakkı, 3 ayla sınırlandırıldı. Ayrıca, denetim firmalarının görevlerini yerine getirmemesi hâlinde (örneğin kalıp ve donatı imalatlarının kontrolü ya da beton döküm sürecine nezaret gibi) sözleşmenin sona erdirilmesi de mümkün olacak.
Elektronik Dağıtım Tebliği’nde yapılan değişiklikle, 45 ve üzerinde yapı denetim kuruluşuna sahip illerde, vatandaşa iki aşamalı firma önerme sistemi getirildi. İlk firma önerildikten sonra 3 iş günü içinde anlaşma yapılmazsa sistem ikinci firmayı atayacak.
Yeni sistem, 1 Şubat 2026’ya kadar illerdeki aktif yapı denetim kuruluşları güncellenerek uygulamaya konulacak. Bu uygulama ilk etapta İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, İzmir, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Adana, Samsun ve Muğla’da devreye alındı.
Komşu Binalara Zarar Verilirse Denetim Kuruluşu Sorumlu Olacak
Ceza Tebliği’nde yapılan bir diğer değişiklikle, “taşıyıcı sistemde onarılamaz hasar” ifadesi daha açık bir şekilde tanımlandı. Buna göre, bir yapının 15 yıl içinde yıkılması ya da yıkılmayı gerektiren hasar oluşması durumunda, yapı denetim kuruluşunun faaliyet izni iptal edilecek ve teminatına el konulacak.
Aynı şekilde, yapım aşamasında komşu yapılara zarar verilmesi hâlinde de yapı denetim firmasının izin belgesi geçersiz hale gelecek ve teminatına el konulacak.
Kaynak: AA
